اکثر مترجمان «حیدر بابایه سلام» روح اصلی آن را درک نکرده‌اند
آرخا: اردشیر رستمی، شاعر و منتقد ادبی اعتقاد دارد که مترجمان فارسی منظومه حیدربابایه شهریار روح اصلی آن را درک نکرده و صرفا کلمات را به فارسی برگردانده‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آرخا، به نقل از خبرگزاری کتاب ایران؛ مشهورترین اثر زنده‌یاد محمدحسین بهجت تبریزی «شهریار» در سطح جهان منظومه «حیدر بابایه سلام» است که به زبان ترکی آذربایجانی سروده و در ادامه به اکثر زبان‌های زنده دنیا ترجمه شد.
شاعر در این منظومه از رویدادهای دوران کودکی خود در روستای «خشگناب» در آذربایجان شرقی یاد می‌کند. «حیدر بابا» نام کوهی در این روستاست. این منظومه توسط مترجمانی چون زنده‌یادان بهروز ثروتیان و حسین منزوی و دیگرانی چون کریم مشروطه‌چی، بهمن فرسی و هادی قربانی به صورت منظوم به فارسی برگردان شده است.
درباره کیفیت ترجمه‌های فارسی این منظومه با اردشیر رستمی، شاعر، طراح گرافیست و بازیگر گفت‌وگوی کوتاهی داشته‌ایم که در ادامه خواهید خواند. رستمی در سریال تلویزیونی شهریار به کارگردانی کمال تبریزی نقش دوران جوانی این شاعر را بازی کرد. وی خود منتقد ادبی است و تحقیقات بسیاری را نیز درباره اشعار شهریار انجام داده است. «شهروند خط صفر»، «تیله‌ها» و «دیگ دودزده» نیز نام شماری از کتاب‌های منتشر شده رستمی است.
رستمی درباره ترجمه‌های منظوم فارسی از منظومه «حیدر بابایه» اظهار کرد: از میان بسیاری از ترجمه‌های موجود از این منظومه تنها برگردان کریم مشروطه‌چی، قابل قبول است، چرا که روح اصلی منظومه به این برگردان نیز وارد شده است.
وی افزود: دیگر مترجمان سعی کرده‌اند صرفا «کلمه» را به هر شکلی که شده به فارسی دربیاورند بدون آنکه به روح شعر توجهی داشته باشند.
این شاعر و منتقد ادامه داد: زنده‌یاد شهریار تجربه زیستی خود را از زاویه تخیلش به شعر برگردانده است. مترجمان نمی‌توانند این تجربه را تکرار نکرده به ترجمه و یا برگردان فارسی این منظومه اقدام کنند. همین عدم تجربه زیستی است که باعث شده در اکثر ترجمه‌ها صرفا «کلمات» به فارسی درآیند و نه روح اصلی منظومه.
ترجمه منظوم کریم مشروطه‌چی از منظومه حیدر بابایه دو بار منتشر شده است: یک‌بار به صورت مستقل با عنوان «سلام بر حیدر بابا» از سوی نشر دنیا و بار دیگر در قالب کتاب «حیدر بابای شهریار در آیینه زبان فارسی» از سوی موسسه انتشارات نگاه.
پست های مرتبط
درباره نویسنده
