سلیم موذنزاده، مداحی بیهمتا با صدایی گیرا
|مدیحهسرایی از گذشتههای دور، حتی قبل از اسلام در ایران رواج داشته است. ایرانیان، همیشه آیینهای مختلفی برای سوگ داشتهاند. پس از گسترش اسلام در ایران، این مراسم شکل دیگری به خود گرفت. دیوان شاعران ایرانی سرشار از سوگنامهها و مدیحهسراییها شد. واقعه عظیم و حزن انگیز کربلا که به شهادت حضرت امام حسین (ع)، فرزندان و یارانش منجر شد، تاثیر غیرقابل توصیفی روی مسلمانان ایرانی که عشق به انبیا و ائمه داشته و دارند گذاشت. این واقعه عظیم در عرصه ادبیات ایران نیز جلوه خاصی یافت و ادبیات و شعر عاشورایی به وجود آمد. شاعران بسیاری برای این واقعه شعر سروده و میسرایند. کمکم مدیحه سرایان نیز وارد عرصه شده و اشعار عاشورایی را با صوت زیبا و حزن انگیز برای مردم خوانده و آنان را به شور آوردند تا در رسای امام حسین (ع)، خاندان و یارانش به عزاداری بپردازند.
دستگاهها و ردیفهای موسیقی کمک شایانی به هنر مرثیهسرایی کردند، به خصوص ردیفهای آوازی. در طول تاریخ مداحان بسیاری پا به عرصه گذاشته و صاحب نام و مقامی رفیع شدند.
ایام محرم، این مداحان و مرثیهسرایان بودند که با شور خاص و صدای رسا و زیبا مردم را به تکیهها، حسینیهها، مساجد و خیابانها کشانده و به سوگ سرور آزادگان و یارانش نشاندند. ایران اسلامی، همواره مداحان خوش صدا و آشنا به واقعه کربلا داشته و دارد که شهره خاص و عام هستند.
آذری زبانان ایران، این واقعه عظیم را با شکوه و عظمت خاصی برگزار میکنند. برای همین مداحان بزرگی در این منطقه به عرصه آمدند که نامشان بر تارک تاریخ مداحی درخشیده و میدرخشد. تعداد این مداحان عاشق و خوش صدا آن قدر زیاد است که از هنر تکتک آنان نوشتن، امری محال به نظر میآید. به جرات میتوان گفت، سلیم موذن زاده اردبیلی، یکی از بزرگترین و ماندگارترین مداحان آذری زبان سراسر ایران و حتی جهان است. صدای خوش و گیرا، آشنایی با دستگاهها و ردیفهای موسیقی و زبانهای آذری، فارسی و عربی او را به گونهای ممتاز میکند.
سلیم موذن زاده در امر مداحی آنچنان تواناست که هر کس با هر زبانی پای مجالس او نشسته و هنر او را تحسین میکند. سلیم در مجالس عزاداری آنچنان با توانایی و سوز دل میخواند که در و دیوار را نیز به شور وا میدارد. آشنایی او به ردیفهای آوازی باعث شده وی برای مداحی از ردیفهای متفاوت استفاده کرده و هرگز مداحیهای او بوی کهنگی ندهد. انتخاب ردیفها از طرف او بسیار تیزبینانه و خلاقه است. او به خوبی میداند برای کدام شعر چه ردیف آوازی را انتخاب کند. اکثر مداحیهای او ماندگار و روی لب بسیاری از مردم و عاشقان حسین (ع) مترنم است.
سلیم، نه تنها در ایران، بلکه در جهان نیز از شهرت خاصی برخوردار است، به خصوص در کشورهای آذری و ترک زبان. او بارها در کشور آذربایجان و ترکیه به مداحی پرداخته است. صدای خوش در خانواده سلیم موروثی است، پدربزرگش شیخ فرج صدایی بسیار گیرا و قوی داشت، آنچنان صدای وی قوی بوده که وقتی بر مناره مسجدی در شهر اردبیل اذان میداده، آبادیهای اطراف تا شعاع سه فرسخی آوای اذان او را میشنیدند. پدرش عبدالکریم نیز اذان گویی خوش صدا و مداحی بینظیر بوده است. برادر او مرحوم رحیم موذن زاده که شهره خاص و عام است. برادران و پسر او ودود نیز از صدایی رسا و خوش بهره مند هستند.
نوحه “زینب (ص)”، “علی اکبر (ع)”، “ابوالفضل (ع)” و دیگر نوحههای او همه زیبا، گیرا و تاثیرگذار هستند. سلیم از نوجوانی به قرائت قرآن مجید، اذان گویی و نوحه خوانی پرداخته و اکنون نزدیک به ۶۰ سال است که بیوقفه و خستگی ناپذیر به عشق ائمه، حضرت امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضل (ع) و دیگر شهدای کربلا نوحه سرایی میکند.
متاسفانه نوحه سرایی در ایران توسط عدهای بد صدا و بیهنر که از ترانههای بیمحتوا تقلید میکنند، آسیب دیده است، اما وجود مداحان بزرگی چون سلیم، مانند سدی راه این بیهنران را گرفته تا بیهنریشان به چشم نیاید. نوحه خوانی کار هر کسی نیست، هنرمندان توانا و آشنا به شعر و مقاتلی مانند سلیم میتوانند در این عرصه هنرنمایی کنند و بس. سلیم با وجود ضعف پیری، همچنان به مداحی میپردازد و تا توان دارد چنین خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری هنر ایران/ سیدرضا اورنگ